Huismiddeltjes Door Oma Katrien - Deel 11

Hieronder deel 11 uit het boek van Oma Katrien. Deze keer over fermenteren.
 

Algemene informatie huismiddeltjes

Wij besteden regelmatig aandacht aan huismiddeltjes. Een van onze medewerkers is in het bezit van een oud boekje van zijn overgrootmoeder: Oma Katrien. Het boekje gaat al lang over van moeder op zoon of dochter. Telkens aangevuld en bijgewerkt. In dit boekje heeft Oma Katrien allerlei wijsheden, tips en wetenswaardigheden opgeschreven. Vanuit dit boekje zullen wij u proberen bekend te maken met de wereld van de huismiddeltjes.
 

Wat zijn huismiddeltjes

Huismiddeltjes kunnen omschreven worden als middeltjes die gebaseerd zijn op producten die u meestal wel in huis heeft. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld medicijnen en andere producten die meestal per kwaal of per probleem in huis worden gehaald. Soms kunnen de huismiddeltjes onbewerkt worden gebruikt maar andere huismiddeltjes moeten zelf volgens recept worden klaargemaakt worden alvorens te kunnen gebruiken. Of al die middeltjes effect hebben is de grote vraag waar velen voor zichzelf een positief antwoord op hebben. Belangrijk is wel dat deze huismiddeltjes zonder officieel wetenschappelijk bewijs zijn. 
Onschuldige kwaaltjes en kleine huishoudelijke probleempjes kunnen soms best wel hinderlijk zijn. Vaak zijn er huismiddeltjes die je kunt gebruiken om kwaaltjes bij griep, verkoudheid. Maar ook om koude voeten en slapeloosheid te verlichten. Ook zijn kleine huishoudelijke probleempjes vaak eenvoudige op te lossen zonder het gebruik van agressieve chemische producten. En het fijne is, de meeste middeltjes heeft u vaak gewoon in huis. Baat het niet, dan schaadt het meestal niet.
 

Fermenteren

De meeste producten zijn momenteel heel erg duur in winkel en supermarkt. De mensen klagen steen en been. De belangrijkste reden is een tekort aan aanvoer van verse producten.
Ook in vroeger dagen was dat zo in de winter. In de zomer te veel en dus vaak erg goedkoop maar in de winter het tegenovergestelde.

Dus deden de mensen een fantastische uitvinding: Groenten fermenteren of in-maken, in de volksmond “wecken”.

Fermenteren was dus eeuwenlang bittere noodzaak om de winter door te komen. Na de Tweede Wereldoorlog, toen de koelkast zijn intrede in het huishouden deed, zijn we gestopt met wecken. Toch eten we zonder dat we het beseffen nog steeds veel gefermenteerd voedsel.

Denk hierbij niet alleen aan zuurkool; ook yoghurt, kaas, brood, bier en wijn zijn gefermenteerd

Het voordeel is dat de groeten tijdens de zomermaanden veel goedkoper zijn dan ’s winters. En, niet te onderschatten, een bijkomende groot voordeel is dat gefermenteerde groenten ook nog een heel erg gezond zijn.

• Ze bevatten veel goede bacteriën die onze darmflora stimuleren.
• Ze zijn voedzamer dan het oorspronkelijke product omdat de voedings-stoffen gemakkelijker verteren en dus beter opneembaar zijn in ons lichaam.
• Gefermenteerde voeding bevat hoge concentraties aan vitaminen, vooral B, C en K.
• Ze verstevigen de darmwand en daarmee versterken ze ons immuunsys-teem, beschermen ons zo tegen allerlei infectie ziekten.
• Ze bevatten zelfgemaakte gefermenteerde producten veel meer gevarieerde gezonde bacteriën dan gepasteuriseerde gefermenteerde producten die, zoals yoghurt en kaas.

Al met al reden te meer om deze maand het inmaakrecept van Katrien aan u door te geven.
 

Droog of nat inmaken?

Er zijn twee manieren om groenten te fermenteren: de droge en de natte methode. De droge methode noemen we ook wel zuurkoolmethode omdat het de manier is waarop zuurkool wordt gemaakt. De natte methode noemen we ook picklemethode omdat het de manier is waarop echte pickles (gepekelde groenten) worden gemaakt.

Wat heb je nodig om te beginnen?

• schone glazen potten (bijv. een grote fles of een weckpot)
• ongeraffineerd zeezout
• een gewicht (zoals een steen of een ander zwaar voorwerp)
• seizoensgroenten naar keuze

Droge methode

• Snij de groente die je gaat inmaken, in reepjes, plakjes of rasp ze fijn. Het beste lukt dit voor deze methode met kool, knollen en wortels.
• Kneed de groente met 2% zout in een grote slakom. Door het zout en het kneden komt er vocht vrij.
• Doe de groenten in de glazen pot en druk heel stevig aan. Zorg dat de groenten volledig ondergedompeld zijn in hun vocht.
• Plaats bovenop de groenten een plankje, bordje of een blad, schil, nerf van de groente als afdeklaagje (een koolblad is topmateriaal). Zorg dat ook dit volledig is ondergedompeld.
• Hierop plaats je het gewicht.
• Zorg dat er 4 cm vrij blijft tussen vocht en pot (voor de druk van de CO² die zich zal ontwikkelen)
• Sluit de pot goed af en plaats hem gedurende een drietal weken in een ruimte met een temperatuur tussen 18 en 21°C.

De melkzuurbacteriën zetten nu suiker om in melkzuur. Daarbij ontstaat CO². Het melkzuur zorgt voor de bewaring, want het blokkeert de groei van de ongewenste bacteriën. De aanwezigheid van bellen en bubbeltjes in je ferment is dus een goed teken. De fermentatie is bezig.
Na drie weken heb je lichtzure knapperige groenten.

Natte methode

• Snijd de groenten in stukken (blokjes, reepjes, plakjes). Goede groenten voor deze methode zijn courgettes, augurken, komkommer, bloemkool, radijsjes, spruitjes, aardpeer en zoveel meer.
• Plaats je pot op een weegschaal en zet de weegschaal terug op nul. (tara gewicht)
• Doe de groenten in de pot en giet er water bij tot ze onder staan.
• Bereken je zoutgehalte op dit gewicht (=groenten+water).
• Giet het water terug uit de pot in een kommetje, houd de groenten tegen met je hand. Meng het water met 2% zout tot het volledig is opgelost.
• Giet nu de pekel over de groenten tot alles volledig onder staat.
• Om drijvende stukken groente te voorkomen, dek je alles af met een blad, schil of nerf van een groente. Een koolblad is hiervoor ideaal, omdat je het als een dekentje over de groenten en tussen de wand van de pot kan vastklemmen. Duw ook dit blad volledig onder.
• Hierop plaats je een gewicht.
• Zorg dat er 4 cm vrij blijft tussen vocht en pot (voor de druk van de CO² die zich zal ontwikkelen)
• Sluit de pot en wacht 3 weken.

Bewaar de gefermenteerde groenten op een koele plek en geniet er minstens nog een jaar van. Wil je je gefermenteerde groenten extra smaak geven? Geen probleem. Meng ze met specerijen, kruiden en andere smaakmakers. Alle denkbare kruiden zijn mogelijk. Gefermenteerde groenten zijn heerlijk als bijgerecht bij de maaltijd, maar je kan ze ook verwerken in slaatjes, spreads, dressings, stoofpotjes en hartige baksels.
 

Welke groenten kun je allemaal fermenteren?

De keuze is erg groot. De meeste groenten zijn er prima geschikt voor om te gebruiken.
Er bestaat weliswaar een top 10 met de meest populaire groenten om te fermenteren:

1. Kool (na fermentatie noemen we dit zuurkool)
2. Komkommers
3. Wortels
4. Augurken
5. Pompoen
6. Bietjes
7. Uien
8. Tomaten
9. Koolraap
10. Bloemkool.

Veel succes en eet smakelijk (en gezond)