Etherische Oliën: Informatie, Gebruik en Tips

Etherische oliën zijn aromatische, olie-achtige vloeistoffen die "vluchtig" zijn. Vluchtigheid wil zeggen dat deze oliën redelijk snel verdampen bij blootstelling aan lucht. Dit in tegenstelling tot onze pure, basisoliën.
Aromatisch wil zeggen dat de stoffen een duidelijke, typische geur afgeven.
Etherische oliën worden ook wel essentiële oliën of vlugoliën genoemd. Deze termen worden door elkaar gebruikt en er wordt hetzelfde mee bedoeld.
Etherische oliën worden gewonnen/gemaakt uit bomen, planten, delen van planten, bloemen en/of vruchten. Het verkrijgen van deze etherische olie gaat met behulp van extractie.
Extractie is een proces uit de scheikunde. Daarbij is het doel om bepaalde biologisch werkzame stoffen van elkaar te scheiden. Een voorbeeld van een extractie is het zetten van koffie uit gemalen koffiebonen. Bepaalde biologisch actieve stoffen gaan vanuit de plant over in het hete water en worden zo aan de plant/gewas onttrokken of geëxtraheerd. Als deze olie-achtige (geur-) stoffen zijn gescheiden van het water noemen we het een etherische of essentiële olie. Vaak zijn geuroliën ook verdunde etherische oliën.
Vrijwel iedere plant of boom maakt van nature etherische olie aan. Vaak is het echter zo weinig qua volume dat het niet rendabel is deze stoffen te extraheren. Om kleine hoeveelheden etherische olie te verkrijgen zijn vele kilo's aan plantmateriaal nodig. Meestal bevat plantmateriaal niet meer dan 0,5% - 1% winbare, etherische olie.
 

Geschiedenis​

Wanneer u een vers glas sinaasappelsap of bloeiende bloemen ruikt heeft u al te maken met de geur van etherische stoffen. Dit is al sinds het begin van de mensheid bekend. Pas later werd gezien dat naast een sterke geur, etherische oliën ook andere krachtige eigenschappen kunnen hebben. Hierbij kunt u denken aan sterke effecten op het menselijk lichaam, zoals haargroei bevordering door de geur van Sandelhout Olie maar ook aan krachtige effecten op de menselijke geest, zoals het ontspannende effect van Lavendel Olie.
In de oudheid was dit ook bekend, in vele, wellicht alle, culturen, van 3000 jaar geleden bij de Chinezen, via de Egyptenaren en Oude Grieken, naar de Middeleeuwen in Europa: Vaak worden etherische oliën gebruikt en beschreven voor allerlei medicinale toepassingen of gebruikt in diverse rituelen. De naam 'etherische' komt overigens mogelijk uit het Grieks, van het woord Aither. 

Etherische Olie door Stoomdestillatie

Vrijwel al onze etherische olie wordt gemaakt met behulp van stoomdestillatie. Stoomdestillatie is een zeer betrouwbare en goede extractie methode. Deze wijze van extractie wordt al sinds de middeleeuwen gebruikt bij de bereiding van etherische oliën.
Bij stoomdestillatie wordt stoom (hete waterdamp) door een vat met plant of plantdelen geleid. In de stoom, waterdruppels, lossen dan allerlei biologische stoffen uit de plant op. Hierna wordt de stoom afgekoeld tot kamertemperatuur en daardoor ontstaat weer water (condensatie) uit de stoom. Olieachtige biologische stoffen, die met de stoom uit de planten zijn gekomen, blijven op het afgekoelde water drijven en deze olieachtige stoffen worden voorzichtig  afgegoten: Dat is Etherische of Essentiële Olie.
Het geurende water dat overblijft na het afgieten van de etherische olie wordt soms ook gebruikt, dit water heet dan een hydrosol of hydrolaat. Bekende hydrosols, hydrolaten zijn Jasmijnwater, Witch Hazel, Lavendelwater en Rozenwater. Voordeel van hydolaten is dat ze onverdund kunnen worden toegepast.
Rozenwater en Lavendelwater worden bijvoorbeeld onverdund als gezichtsspray gebruikt. Jasmijnwater vindt u hier>>, Witch Hazel vindt u hier>>, Lavendelwater vindt u hier>> en Rozenwater vindt u hier>>.
 

Extra informatie en tips hydrosolen, klik hier>>

 

Gebruik Etherische Olie

Aromatherapie en Etherische Olie

Bij aromatherapie worden vaak etherische oliën gebruikt. Aromatherapie is een alternatieve geneeswijze waarbij met geuren wordt gewerkt. Hierbij wordt geprobeerd bepaalde aandoeningen te behandelen óf te voorkomen. Het idee is dat geuren invloed hebben op onze psychische en lichamelijke gesteldheid. Op die manier zouden geuren, via de hersenen, een ontspannende, oppeppende of helende invloed kunnen hebben.
Anders dan vaak wordt gedacht is de huidige aromatherapie niet zo oud, de basis van de huidige aromatherapie is gelegd rond de Tweede Wereldoorlog, in Frankrijk. Naast aromatherapie hebben somige (geur-) stoffen ook direct invloed op het menselijk lichaam, zoals bij haargroei bevordering door Sandelhout Olie, zie info hier>>
Een handig overzicht van alle etherische oliën en hun eigenschappen bij verdamping vindt u hier>>

Er zijn verschillende methoden van aromatherapie die worden gebruikt: Kortgezegd komt het er op neer dat de manier van gebruik van etherische oliën, of andere geurstoffen, het verschil is tussen de methoden. Zo maken sommige methodes of stromingen binnen de aromatherapie vooral gebruik van massage met etherische olie, andere alleen met geur. Soms wordt zelfs gewerkt met, geringe, inname van etherische oliën, wij raden dat voor etherische oliën af.

BeriVita etherische oliën zijn, in principe, prima geschikt voor aromatherapie, zeker voor thuis gebruik. Vaak hebben de verschillende aromatherapeuten, verschillende gedachtes en ideeën over etherische oliën en daarmee ook aanvullende wensen wat betreft die etherische oliën. Hieraan kunnen we niet altijd voldoen.
BeriVita etherische oliën zijn 100% zuiver en puur. We voegen geen hulpstoffen, vulstoffen of chemische aroma's toe.
 

Ideeën om onze etherische oliën te gebruiken

► 11 snelle en praktische tips over het gebruik van etherische of essentiële oliën vindt u hier>>
► We hebben verschillende voordeelsets met combinaties van etherische oliën, deze vindt u hier>>
► Hier vindt u een handig filmpje over gebruik van onze etherische oliën en diffuser
 

Verdamping en Diffusie

Etherische oliën verspreiden door de lucht met verdamping, (koude) diffusie of een combinatie, kan op verschillende manieren.
Bij verdamping met een aromalamp of verdamper met waxine kaarsje, zal de olie een klein beetje worden verwarmd door het warme water en zo de krachtige geur verspreiden door de ruimte. 
Met 'koude' methoden van verspreiding, ook wel spontane of koude diffusie genoemd, wordt de geur van de etherische olie verspreidt zonder verhitting. Voorbeelden van koude diffusie van etherische oliën zijn geurstenen, geurstokjes of speciale elektrische ultrasone diffusers. Deze electrische diffusers werken vaak ultrasoon geluid, waarbij de etherische olie met geluid, dus zonder verhitting, door de ruimte wordt verspreidt.
Extra informatie over verdampen met een utrasone aroma diffuser vindt u hier>>
Aromalamp of verdamper: 5-6 druppels etherische olie in een waterbakje boven een (waxine-) lichtje. Zorg altijd voor voldoende water in het bakje.

Geurolie Verspreider zelf maken, DIY met geurstokjes

U heeft een glazen potje met een smal tuitje nodig. Daarnaast een basisolie, alcohol en uw favoriete pure etherische olie. Verder heeft u enkele bamboe houten stokjes nodig.

De geurolie verspreider kunt u maken door een basisolie, zoals Olijfolie of Jojoba Olie te gebruiken. Hieraan voegt u alcohol toe en de pure etherische olie. De etherische olie kunt naar eigen wens toevoegen, veel etherische olie geeft een sterke geur in de ruimte, weinig etherische olie geeft een subtieler aroma. U kunt natuurlijk etherische oliën mengen om een eigen unieke geur te maken.
Wij adviseren 70% Jojoba olie of andere dragerolie en 20-25% pure etherische olie te gebruiken.
Roer de oliën met 1 theelepel alcohol goed door elkaar, zodat de oliën zich met elkaar vermengen. Doe dit mengsel in de glazen fles en zet de houten stokjes erin. De stokjes zullen binnen enkele uren de olie “opzuigen” en de geur door de ruimte verspreiden. Draai de stokjes om de paar dagen even om zodat de geur tijdelijk wordt versterkt. Ruikt u de geur na een tijdje niet meer? Voeg dan weer opnieuw etherische olie toe of herhaal eventueel het gehele proces.
 

Aroma Inhalers

Met speciale metalen aroma inhalers kunt u de etherische olie inhaleren via de neus. Aroma inhalers zijn makkelijk mee te nemen voor onderweg, zo heeft u altijd alle goede eigenschappen van uw favoriete etherische olie bij u, of gewoon een lekkere geur in de tas. Meer info vindt u hier>>

Geurstenen

4-5 druppels etherische olie op een geursteen doen. Geurstenen vindt u hier>>
 

Aroma Ultrasone Diffuser 

Gebruik een speciale elektronische etherische olie aroma diffuser om de etherische olie via een soort mist of nevel in de ruimte te brengen. Vaak werken electrische diffusers met ultrasoon geluid en trillingen. Onze etherische oliën zijn hiervoor prima geschikt omdat ze 100% zuiver zijn. Meer info vindt u hier>>

 

In het bad 

Badolie: los 10 tot 15 druppels etherische olie op in 50-100ml van een neutrale badolie (werkt als emulgator) en voeg dit toe aan het badwater. 

Op de huid 

Huidolie: los 10 tot 15 druppels etherische olie op in 50ml neutrale huid- of massage-olie of gebruik bijvoorbeeld pure tarwekiemolie of druivenpitolie.

Puur: Altijd zeer voorzichtig zijn met gebruik van pure etherische olie op de huid.
 

Stomen 

Doe een paar druppels olie in een kom heet water, dek uw hoofd en de kom af met een handdoek en adem diep en langzaam in. Pas goed op voor verbranding. Niet geschikt voor kinderen.
 

Industrieel gebruik Etherische Olie

Om geur en/of smaak te geven aan bepaalde levensmiddelen worden vaak ook etherische oliën gebruikt. Dit geldt natuurlijk ook voor veel cosmetica, denk aan zepen, shampoo's en parfums. Etherische oliën gewonnen uit planten kunnen relatief duur zijn voor industrieel gebruik en (helaas) wordt er dan vaak gebruik gemaakt van chemisch nagemaakte geurstoffen of "etherische" oliën. Echte biologisch actieve stoffen zijn echter zeer complex en moeilijk na te maken.

 

Innemen van Etherische Oliën

Sommige etherische oliën kunnen geschikt zijn om in te nemen, enkele druppels in een glas water of toegevoegd aan gerechten. Niet alle soorten etherische olie zijn daarvoor geschikt. Officieel mag etherische olie alleen worden verkocht voor inwendig gebruik, als er aan bepaalde, wettelijke eisen, is voldaan (dat is zelden of nooit het geval). Niet alleen op veiligheidsgebied maar met name ook op het gebied van etikettering. Veel aanbieders van etherische oliën houden zich daar niet aan en adviseren toch inname van etherische olie. We houden ons aan de wetgeving in dit geval, vandaar ook ons uitgebreide etiket met waarschuwingen.
Hoewel het vaak wel goed zal gaan en onze etherische oliën zuiver zijn, raden wij, omwille van regelgeving, toch af om welke etherische olie dan ook voor voedsel of ter inname te gebruiken.
Verkeerd gebruik of gebruik van vervuilde etherische olie kan schadelijk voor uw gezondheid zijn.
Bij per ongeluk inname grote hoeveelheid etherische olie: direct arts waarschuwen en/of naar eerste hulp ziekenhuis: arts etiket tonen.
 

Houdbaarheid en Bewaring

Etherische olie kunt u het beste donker en niet te warm bewaren. Houdbaarheid na openen is beperkt, belangrijk is de olie goed af te sluiten na gebruik, dat komt de houdbaarheid ten goede.
 

Verpakking en Openen

We verpakken sommige etherische oliën in stevige aluminium flacons (canisters) of glazen druppelflacons. Etherische olie altijd buiten bereik van kinderen en (huis-) dieren bewaren.
 

Canisters

Bij het openen van de aluminium canister voorzichtig de ring omhoog trekken: Gehele kunststof stop komt uit de fles, soms met een kleine schok doordat deze soms redelijk vast kan zitten. Wees hier op bedacht in verband met morsen.
Lekkage tijdens transport moet absoluut worden voorkomen. Als een canister zou lekken zouden veel pakketjes van de koerier gaan ruiken naar de etherische olie. Dat mag niet gebeuren, vandaar dat de kunststof stop soms erg vast in de canister kan zitten. Het ringetje kan dan breken. Beter is het om de stop met een platte schroevendraaier of achterkant van een theelepel voorzichtig los te wippen, zoals met een verfblik. Dat gaat meestal prima. 

We vullen onze canister etherische olie met 55ml olie, u krijgt dus altijd 5 ml cadeau. Deze canisters hebben een capaciteit van 80ml en zijn dus niet helemaal tot de rand gevuld bij 55ml, dit om morsen bij openen te voorkomen.

Sommige etherische oliën, zoals Tea Tree Olie, kunnen enigszins reageren met het aluminium. Soms hoopt zich dat op aan de rand van de canister als grijzige neerslag. Deze is onschuldig en tast de kwaliteit van de olie niet aan.
 

Herkennen pure etherische olie

Wij verstaan onder een echte etherische olie een olie die uitsluitend bestaat uit extractie van bomen, planten, delen van planten, bloemen en/of vruchten. Zonder verdunning of synthetische toevoegingen. Soms laat een fabrikant opzettelijk weg dat een etherische olie niet alleen van plantenmateriaal is gemaakt of verdund is en dus niet zuiver. Ook noemen sommige aanbieders een olie ‘natuuridentiek’ of NI. Natuuridentiek kan betekenen dat de chemische samenstelling identiek is aan het natuurlijke product. Anders gezegd: natuuridentiek betekent: Synthetisch gemaakt, zonder plantmaterialen, maar op chemisch niveau gelijkwaardig aan het natuurlijke product. Bij etherische olie betekent het meestal dat het een synthetisch product is dat qua geur lijkt op het natuurlijke product. Dat is niet hetzelfde wat ons betreft.

Herkennen van een zuivere etherische olie

Analyses, gaschromatogrammen, certificaten van echtheid, reviews op internet….. Geen ervan kunnen 100% zekerheid geven dat het een echte etherische olie is. Nog moeilijker is het om door geur te onderscheiden of de etherische olie echt is of niet. Zelfs een zeer getrainde geurspecialist kan in veel gevallen niet namaak van echt onderscheiden.
Een gaschromatogram (GC) is wel een goede aanwijzing maar dan nog, in de loop van de tijd, door het ouder worden van de olie, kan de olie veranderen. Verder is het eenvoudig een GC te vervalsen. De enige zekerheid is dat u zelf de controle doet in een gaschromatograaf. Dat is behoorlijk kostbaar.
 

Is de prijs een aanwijzing?

De prijs van etherische oliën is een verhaal op zich. Grote bedrijven kunnen zich een uitgebreide marketing campagne veroorloven, verkopen via Multi-Level-Marketing of hebben een zeer uitgekookte styling van de producten en website. Om nog maar te zwijgen van de sponsoring van influencers op youtube, instagram etc…. Bedenk wel dat dit altijd in de prijs van een product wordt doorgerekend…. Die zal daardoor zeker hoger worden.
Dus een hoge prijs zegt zeker niet altijd iets over de kwaliteit van de etherische olie, hoewel we dat wel vaak in allerlei blogs, artikelen e.d. zien terugkomen. Ook de vragen die wij krijgen gaan daar vaak over. De vraag: ‘Waarom zijn jullie zo goedkoop met 100% zuivere oliën’, krijgen we vrijwel elke dag….
 

Natuurlijke variatie van natuurlijke producten

De natuur houdt van variatie, geen appel is hetzelfde. Dat geldt ook voor etherische oliën. Soms ruikt een olie, die wel 100% zuiver is, wat minder uitgesproken bij de ene charge in vergelijking met een andere charge. De geur van een etherische olie kan bij elke levering wat anders zijn. Een warm of koud groeiseizoen, een ander herkomstgebied of een andere fabrikant kunnen zorgen voor een andere geur van dezelfde etherische olie. Lekkere en goed geurende etherische olie, maar soms aanmerkelijk anders dan eerder.
Natuurlijke variatie is een reden om te rommelen met etherische oliën. Veel mensen willen namelijk altijd dezelfde geur bij een bepaalde etherische olie. Dat is niet mogelijk bij natuurlijke, etherische oliën, dus gaan aanbieders de geur zo bewerken dat deze altijd hetzelfde is.
Bij een echt natuurlijk product is er altijd variatie in kwaliteit, geur, prijs en kwaliteit.
Bij bewerkte, synthetische producten zal u altijd een constante geur, stroperigheid en kwaliteit krijgen. Als dat is wat u zoekt, zijn natuurlijke producten niet geschikt voor u.
Een uitgebreid artikel over namaak en rommelen met etherische olie vindt u hier>>
 

Wetgeving en veiligheid omtrent etherische oliën

Onderstaande geldt voor alle etherische oliën, van welk merk dan ook.
De meeste etherische oliën vallen onder de Warenwet. Daarnaast is op etherische oliën de Europese REACH verordening van toepassing, deze geeft onder andere aan hoe gevaarlijke stoffen moeten worden verpakt en geëtiketteerd. 
Etherische oliën kunnen namelijk bij onjuist gebruik een gevaar opleveren voor de gebruiker, zijn/haar omgeving en het milieu. Daarom zijn onze etherische oliën voorzien van waarschuwingsetiketten en teksten.
Uit controles van de nVWA (Voedsel en Warenautoriteit) bleek overigens dat veel etherische oliën onjuist waren geëtiketteerd. Meestal zijn leveranciers/verkopers zijn bang dat waarschuwingsteksten (te) negatief overkomen en laten deze daarom weg.
Wij vinden dat niet verstandig. Op al onze verpakkingen vindt u dan ook onderstaand etiket en waarschuwingen:











Verder is in Nederland geen specifieke wetgeving rond etherische oliën. Daarom kunnen er grote verschillen in kwaliteit en zuiverheid zijn tussen de verschillende merken etherische oliën. Hierdoor kunnen parfumoliën met chemisch, synthetische ingrediënten en vervuilde en slecht gecontroleerde oliën, ook als "etherische" oliën op de markt zijn of komen.

 

Veiligheid van etherische oliën

Etherische oliën zijn vaak licht ontvlambaar, dat wil zeggen dat ze relatief makkelijk vlam kunnen vatten. Goed verpakte olie, zoals de onze in een aluminium canister of een stevige glazen druppelfles, zal niet spontaan branden, brandgevaar is met name belangrijk als er etherische olie, onverhoopt, wordt gemorst.
Berg uw etherische olie goed op, met gesloten dop, donker en niet te warm. Als u restanten moet opruimen waar etherische oliën zijn gebruikt of gemorst, zoals tissues en watten, dan kunt u deze het beste uitwassen met water, voordat u deze gaat wegggooien.
 

Allergische Reacties, Fototoxiciteit of fotoreactiviteit

Voor alle 100% zuivere en pure etherische oliën, van welk merk dan ook, geldt dat deze, op een enkele uitzondering na, soms irriterend voor de huid en slijmvliezen kunnen zijn, soms zelfs bijtend. Dit kan betekenen dat gebruik van een zuivere etherische olie of etherische olie die onvoldoende verdund is, kan leiden tot een branderig, prikkelend gevoel op de huid, rode vlekken en in extreme gevallen zelfs brandwonden en allergische reacties.

Sommige etherische oliën zijn fototoxisch, dit betekent dat ze pigmentatie van de huid kunnen veroorzaken als ze worden aangebracht op de huid die binnen 24 uur wordt blootgesteld aan zonlicht of UV-licht, bv Zonnebank. Dit geldt met name voor citrusoliën (én Bergamot olie).

Sommige bestanddelen in etherische oliën hebben een allergene werking. Vrijwel alle etherische oliën bevatten van nature allergenen: Chemische verbindingen die een allergische reactie op de huid kunnen veroorzaken, voorbeelden daarvan zijn limonene, linalool en andere. Soms bestaat een etherische olie vrijwel uitsluitend uit zulke allergie veroorzakende stoffen. Een allergische reactie vindt niet bij iedereen plaats en soms pas na jaren gebruik.
Een allergische reactie uit zich meestal als een (huid-) irritatie, vaak al bij een lage dosering. Helaas is een allergische reactie nooit helemaal uit te sluiten, maar verstandig gebruik van etherische olie beperkt  het risico.
Houdt altijd rekening met een mogelijke allergische reactie: Neem bij twijfel contact op met een (huis-) arts.
 

Een overzicht met allergenen in onze etherische oliën vindt u hier>>.

 

Tips voor verstandig gebruik van etherische olie

Gebruik etherische olie voldoende verdund, beter niet onverdund op de huid. U kunt eventueel aanhouden:
Maximaal 3-4% etherische olie in huidproducten die worden afgespoeld zoals zeep of shampoo en maximaal 0,5-0,8% in huidproducten die langer op het lichaam blijven, zoals crèmes, zalven, natuurlijke oliën en massageolie.

Huidproducten bedoeld voor het gezicht en handen kunnen beter niet meer dan 0,2-0,4% etherische olie bevatten.
Gebruik niet meer olie dan noodzakelijk.

Etherische olie en het drager product altijd goed mengen als u zelf mengsels, DIY, gaat maken. Probeer te voorkomen dat er 'druppels' pure etherische olie los "zweven" in het drager product, deze kunnen dan in contact met de huid komen en zo irritatie veroorzaken.
 

Kinderen en Huisdieren

Zeker als u kinderen of huisdieren heeft is het verstandig op te letten. We raden gebruik van etherische olie op de huid bij kinderen en huisdieren af. 
Sommige soorten etherische olie kunnen bij inslikken een chemische longontsteking veroorzaken. Hierbij komt er etherische olie in de luchtwegen en kan door de stroperigheid een ontstekingsreactie veroorzaken. Dit kan ernstig verlopen, ga in een dergelijk geval altijd naar huisarts of eerste hulp van een ziekenhuis. 
Enkele etherische oliën zijn giftig of schadelijk bij inslikken. Als dat niet meer dan enkele druppels is zal dat waarschijnlijk weinig kwaad kunnen, maar bij grotere hoeveelheden is verstandig een arts te raadplegen.
 

Milieu effecten en etherische oliën

Dan is er tenslotte nog het milieu en etherische olie. Veel soorten etherische olie zijn geëtiketteerd als milieugevaarlijk omdat ze minder goed afbreken in het milieu. Bij normaal gebruik, in kleine hoeveelheden, komen er steeds maar kleine hoeveelheden in het milieu, dat kan het milieu makkelijk aan. Gooi echter geen grote hoeveelheden etherische olie in het riool en zeker niet in een systeem met een septic tank of een andere vorm van biologische afbraak. U kunt overtollige etherische olie het beste inleveren bij de milieudienst van uw gemeente.
Dit is overigens niet het enige milieuaspect van etherische olie. Aan de positieve kant hebben we staan dat etherische olie hernieuwbaar is: Het wordt gemaakt van planten die elk jaar een nieuwe oogst opleveren, u maakt geen grondstoffen op, zoals bij gebruik van bijvoorbeeld fossiele brandstoffen.